نظام آموزشي

- تعريف واحد درسي
آموزش در تمام دانشگاههاي كشور مبتني بر نظام واحدي است. در نظام واحدي، ارزش هر درس با تعداد واحدهاي آن درس سنجيده ميشود و قبولي يا عدم قبولي دانشجو دريك درس، به همان درس محدود است.

هر واحد درس، مقدار يا ميزان درسي است كه مفاد آن به صورت نظري 17 ساعت، عملي(يا آزمايشگاهي) 34 ساعت، كارگاهي (يا عمليات ميداني) 51 ساعت، كارآموزي و كارورزي (يا كار درعرصه) 68 ساعت، در طول يك نيمسال تحصيلي (يا دروه تابستاني) و طبق برنامه مصوب شوراي عالي برنامه ريزي تدريس ميشود. در مورد رشته هايي كه داراي پروژه هستند مدت اجراي پروژه متناسب با واحد آن، توسط استاد مربوط تعيين ميشود.

- سال تحصيلي

هر سال تحصيلي مركب از دو نيمسال تحصيلي وعنداللزوم يك دوره تابستاني است و هرنيمسال تحصيلي شامل 16 هفته وهر دوره تابستاني شامل 6 هفته آموزش است.

تبصره: مدت امتحانات پاياني نيمسال يا پايان دوره تابستاني جزومدت آموزش محسوب نميشود.

- حدود اختيارات دانشگاه در مورد برنامه درسي

تمام دانشگاهها موظفند برنامه هاي درسي مصوب شوراي عالي برنامه ريزي را اجرا نمايند.

ترتيب دروس با رعايت پيشنيازها، روش تدريس و جابجا كردن مطالب جديد دريك درس و انتخاب منابع برعهده دانشگاههاست.

- ساعات حل تمرين

دانشگاهها مي توانند درصورت لزوم به تشخيص گروه آموزشي، درهر رشته از دوره هاي كارشناسي، تا 20 ساعت، در دوره هاي كارداني و كارشناسي ناپيوسته تا 10 ساعت به عنوان حل تمرين به ساعات تدريس رشته، در طول دوره بيفزايند.

واحدهاي درسي و طول مدت تحصيل

- تعداد واحدها
تعداد واحدهاي درسي لازم براي گذراندن هريك از دوره هاي تحصيلي به شرح زير است:

دوره هاي كارداني بين 68 تا 72 واحد
دوره هاي كارشناسي پيوسته فني و مهندسي 130 تا 140 واحد.
دوره هاي كارشناسي ناپيوسته 67 تا 70 واحد.
دوره هاي كارشناسي ارشد پيوسته 172 تا 182 واحد.
هر دانشجو ميتواند در هرنيمسال تحصيلي حداقل 12 و حداكثر 20 واحد درسي را انتخاب كند.

تبصره 1: در آخرين نيمسال تحصيلي دانشجو از رعايت شرط انتخاب 12 واحد معاف است.

تبصره 2: درصورتيكه دانشجو براي فراغت از تحصيل تنها يك درس باقيمانده داشته باشد با نظر دانشگاه وتأييد استاد مربوط ميتواند امتحان آن درس رادر طول نيمسال از طريق معرفي به استاد بگذراند.

تبصره 3: اگر دانشجوئي در يك نيمسال ميانگين كل نمراتش حداقل 17 باشد ميتواند با نظر دانشگاه در نيمسال بعد حداكثر تا 24 واحد درسي را انتخاب كند.

تبصره 4: در مواردي كه دانشجو براي فراغت از تحصيل حداكثر 24 واحد باقي داشته باشد، حتي اگر مشروط باشد با نظر دانشگاه ميتواند تمامي واحدهاي باقي مانده را دريك نيمسال انتخاب كند.

تبصره 5: تعداد واحدهاي انتخابي در دوره تابستاني حداكثر 6 واحد درسي است.

- دروس پيشنياز

آن دسته از پذيرفته شدگان آزمون سراسري ورودي دانشگاهها در دوره هاي كارداني، كارشناسي و كارشناسي ارشد پيوسته در همه رشته هاي تحصيلي كه نمره خام امتحان آنها در آزمون ورودي دريك ياچند درس به تشخيص شوراي آموزشي دانشگاه پذيرنده، از حدنصاب معيني كمتر باشد موظفند حسب نياز رشته دروسي را كه آن دانشگاه تعيين ميكند به عنوان دروس جبراني يا (پيشنياز دانشگاهي) علاوه بر دروس مندرج در برنامه مصوب بگذرانند.

تبصره 1: تعيين نوع درس، تعداد واحد، ريزمواد، نحوه ارائه و زمان تدريس دروس پيشنياز دانشگاهي برعهده شوراي آموزشي دانشگاه پذيرنده است.

تبصره 2: سازمان سنجش آموزش كشور، موظف است پس از اعلام نتايج آزمون ورودي، كارنامه پذيرفته شدگان مشتمل بر نمره خام آنها رادرهريك از مواد امتحاني دراختيار دانشگاههاي ذيربط قرار دهد.

تبصره 3: ارائه دروس پيشنياز دانشگاهي و چگونگي اجراي آنها در دانشگاهها ازهر حيث مانند دروس دانشگاهي،  تابع مقررات آموزش عالي است. نمره اين دروس دركارنامه دانشجو ثبت و درميانگين قبولي ياردي دانشجو نيز تأثير دارد.

تبصره 4: به حداكثر طول دوره تحصيل دانشجوياني كه حداقل 8 واحد از دروس پيشنياز دانشگاهي را گذرانده باشند، يك نيمسال تحصيلي افزوده ميشود.

طول دوره

حداكثر مدت مجاز تحصيل دردوره هاي كارداني و كارشناسي ناپيوسته 3 سال و در دروه هاي كارشناسي پيوسته 6 سال است. درصورتي كه دانشجو نتواند واحدهاي دوره را درحداكثر مدت مجاز تحصيل با موفقيت بگذراند از دانشگاه مربوط اخراج ميشود.

حضور و غياب
- حضور درجلسات درس
حضور دانشجو در تمام جلسات مربوط به هردرس الزامي است و ساعات غيبت دانشجو درهر درس نبايد از 17/4 مجموع ساعات درس تجاوز كنددرغير اين صورت نمره دانشجو درآن درس صفر محسوب ميشود.

تبصره 1: درصورتيكه غيبت دانشجو درهر درس بيش از 17/4 باشد ولي غيبت موجه تشخيص داده شود، آن درس حذف ميشود. دراين حالت رعايت حدنصاب12 واحد درطول نيمسال براي وي الزامي نيست. ولي نيمسال مذكور به عنوان يك نيمسال كامل جزو سنوات تحصيلي دانشجو محسوب ميشود.

تبصره 2: غيبت در جلسات دو هفته اول هر درس به دليل حذف و اضافه يا به هر دليل ديگر مجاز نيست و درصورت پيشامد جزو4 غيبت مجاز دانشجو محسوب ميشود.

غيبت غيرموجه در امتحان هردرس به منزله گرفتن نمره صفر درامتحان آن درس است و غيبت موجه درامتحان هر درس موجب حذف آن درس ميگردد.

تشخيص موجه بودن غيبت درجلسات درس ودرامتحان برعهده شوراي آموزشي دانشگاه يا كميته منتخب آن شورا است.

- حذف و اضافه
دانشجو ميتواند در هرنيمسال تحصيلي، فقط درمهلتي كمتر از دو هفته، پس از شروع نيمسال تحصيلي حداكثر دودرس ديگر انتخاب يا دودرس انتخابي خودرا حذف يادودرس انتخابي خودرابا دو درس ديگر جابه جا نمايد، مشروط برآنكه تعداد واحدهاي انتخابي وي از حد مقرر تجاوز نكند.

درصورت اضطرار دانشجو ميتواند تا 5 هفته به پايان نيمسال تحصيلي مانده فقط يكي از درسهاي نظري خود را با تأييد گروه آموزشي مربوط حذف كند، مشروط برآنكه اولا غيبت دانشجو درآن درس بيش از17/4 مجموع ساعات آن درس نباشد و ثانيا، تعداد واحدهاي باقيمانده وي از 12 واحد كمتر نشود.

حذف كليه درسهاي اخذشده دريك نيمسال، تنها درصورتي مجاز است كه بنابه تشخيص شوراي آموزشي دانشگاه، دانشجو قادر به ادامه تحصيل درآن نيمسال نباشد دراين صورت نيمسال مزبور جزو حداكثر مجاز تحصيل دانشجو محسوب خواهدشد.

ارزيابي پيشرفت تحصيلي دانشجو
- معيارهاي ارزيابي
ارزيابي پيشرفت دانشجو درهر درس براساس ميزان حضور و فعاليت در كلاس، انجام تكاليف درسي و نتايج امتحانات بين نيمسال و پايان نيمسال صورت ميگيرد و استاد هر درس مرجع ارزيابي دانشجو درآن درس است.

تبصره: برگزاري امتحان پايان نيمسال براي هردرس الزامي است.

معيارهاي ارزيابي پيشرفت تحصيلي دانشجو نمره درس است و نمرات دانشجو درهر درس به صورت عددي بين صفر تا بيست تعيين ميشود.

حداقل نمره قبولي درهر درس 10 است. دانشجوئي كه درهريك از دروس الزامي مردود شود، دراولين فرصت ملزم به تكرار آن است. بااين حال نمرات كليه دروس اعم از قبولي و ردي دركارنامه دانشجو ثبت ودرمحاسبه ميانگين منظور ميشود.

تبصره: اگر دانشجويي دريك درس اختياري مردود شد، به جاي آن درس ميتواند از جدول دروس انتخابي دربرنامه مصوب، درس ديگري را انتخاب كند.

- اعلام نمرات

استاد موظف است گزارش نمره نهايي هر درس را حداكثر ظرف 10 روز پس از برگزاري امتحان آن درس به اداره آموزش دانشكده يا واحد مربوط تسليم نمايد.

اداره آموزش هردانشكده يا واحد ذيربط درهر دانشگاه موظف است نمرات دانشجويان راحداكثر تا دو هفته پس از برگزاري آخرين امتحان هر نيمسال و بعد از رسيدگي به اعتراضات دانشجويان ورفع اشتباهات احتمالي به آموزش كل دانشگاه تسليم نمايد.

تبصره: نمره پس از اعلام به آموزش كل دانشگاه غيرقابل تغييراست.

- ميانگين نمرات

در پايان هرنيمسال تحصيلي، ميانگين نمرات دانشجو درآن نيمسال و ميانگين كل نمرات او تا پايان آن نيمسال و در پايان دوره تحصيلي، ميانگين كل نمرات دانشجو محاسبه ودر كارنامه وي ثبت ميشود.

تبصره 1: براي محاسبه ميانگين نمرات، تعداد واحدهاي هردرس در نمره آن درس ضرب ميشود و مجموع حاصل ضربها در تمام دروسي كه دانشجو براي آنها نمره گرفته است (اعم از ردي يا قبولي) بر تعداد كل واحدهاي اخذ شده تقسيم ميشود.

تبصره 2: دوره تابستاني، به عنوان نيمسال تحصيلي محسوب نمي شود. نمرات دروسي كه دانشجو در دوره تابستاني مي گذراند، تنها در محاسبه ميانگين كل دانشجو محسوب ميشود. به همين نحو نمرات دانشجو در نيمسالي كه الزاما كمتر از 12 واحد انتخاب مي كند و كسر بودن واحدها خارج از اراده اواست نيز مانند دروس تابستاني در ميانگين كل او محاسبه مي شود، ولي آن نيمسال جزو حداكثر مدت مجاز تحصيل دانشجو محسوب خواهدشد.

- نام نويسي مشروط

ميانگين نمرات دانشجو درهيچ نيمسال تحصيلي نبايد كمتر از 12 باشد درغير اين صورت نام نويسي دانشجو در نيمسال بعد به صورت مشروط خواهدبود.

تبصره: هر دانشگاه موظف است موضوع مشروط بودن دانشجو را هربار به وي كتبا اطلاع دهد و يك نسخه ازآن را در پرونده دانشجو ضبط نمايد. بااين وصف قصور در اخطار به وي از طرف دانشگاه و يا اظهار بي اطلاعي دانشجو از اين امر، مانعي در اجراي مقررات نخواهد بود.

دانشجويي كه به صورت مشروط نام نويسي مي كند، جز در آخرين نيمسال تحصيلي حق انتخاب بيش از 14 واحد درسي درآن نيمسال را ندارد.

در صورتي كه ميانگين نمرات دانشجو در دوره هاي كارشناسي و كارشناسي ارشد پيوسته درسه نيمسال متوالي يا 4 نيمسال متناوب و در دوره هاي كارداني و كارشناسي ناپيوسته در دونيمسال تحصيلي، اعم از متوالي يا متناوب كمتر از 12 باشد درهر مرحله اي كه باشد از ادامه تحصيل محروم مي شود.

دانشجويي كه به لحاظ مشروط شدن بيش از حد، از ادامه تحصيل در دوره كارشناسي محروم مي شود، در صورتي كه واحدهاي مقطع پايين تر رشته مربوط را تا سقف مجاز با موفقيت گذرانده باشد و ميانگين كل او در اين واحدها كمتر از 10 نباشد مي تواند با رعايت ساير ضوابط مربوط مدرك مرسوم مقطع كارداني را درآن رشته دريافت كند.

دانشجويي كه به دليل مشروط شدن بيش از حد، از ادامه تحصيل محروم مي شود درصورت انجام يا لغو تعهداتي كه در دوران تحصيل سپرده است، مي تواند براي تحصيل مجدد در آزمون سراسري شركت كند و درصورت قبولي دررشته مورد علاقه خود ادامه تحصيل دهد.

دانشگاه پذيرنده مي تواند، واحدهائي را كه دانشجو دررشته قبلي گذرانده است، با برنامه رشته جديد تطبيق داده و طبق ضوابط اين آيين نامه بعضي يا تمام آنها را به پذيرد.